Եղիշե Չարենց. Թեմայի ամփոփում

Հարցեր և առաջադրանքներ

Առաջադրանք 1

Կարս-Երևան վիրտուալ ճամփորդություն ընթացքում մի քանի կանգառներ կան: Փորձիր պարզել` ի՞նչ կանգառներ են, տեղեկությունները բանավոր ներկայացրու դասարանում:

Եղիշե Չարենցի ո՞ր բանաստեղծությունն է հնչում տեսանյութում: Հենց այդ բանաստեղծությունն էլ սովորիր անգիր:   

Տեսանյութում  հնչում է <<Տաղ  անձնական>>  բանաստեղծությունը:

Կանգառներ.

1.       Կարս

Կարսը, ինչպես և Հայաստանի միջնադարյան շատ քաղաքներ, սկզբում բերդ է եղել, և հայ պատմիչներն այն հենց այդպես էլ ներկայացնում են՝ «Բերդ Կարուց»։ 9 - 13-րդ դարերում բերդի շուրջն էլ ծավալվել է քաղաքը, իսկ այն վերածվել է միջնաբերդի։ Հետագայում՝ պարսկա–թուրքական տիրապետության մռայլ ժամանակներում, Կարսի հայկական բերդը, որը գտնվում է քաղաքի արևելյան մասում, շարքից դուրս է եկել։ Սակայն թուրքերը, հաշվի առնելով Կարսի սահմանամերձ լինելը, այն պարբերաբար ամրացրել են պաշտպանական նոր կառույցներով։ Ամրակայվող աշխատանքները շարունակվել են այն աստիճանի, որ Կարսը, որպես ամրություն, 19-րդ դարի կեսերին համարվում էր աշխարհում հռչակ ունեցող բերդ։

2.       Եղիշե Չարենց տուն-թանգարան

Եղիշե Չարենցի տուն-թանգարան

ՀՀ մայրաքաղաք Երևանի կենտրոնում, Մաշտոցի պողոտա թիվ 17 հասցեում է գտնվում Եղիշե Չարենցի տուն-թանգարանը, որը սրբավայր է դարձել յուրաքանչյուր հայի համար մի պարզ բացատրությամբ. այդ տանը 1935-1937թթ ապրել է 20-րդ դարի հանճարեղ բանաստեղծ Եղիշե Չարենցը:

Խորհրդային Հայաստանի նախարարների խորհրդի 1964թ. փետրվարի 8-ի որոշմամբ այդ տանը հիմնադրվեց Ե.Չարենցի տուն-թանգարանը, որն իր դռները բացեց ժողովրդի առջև 1975թ. հունվարին: 1987-ին Չարենցի ծննդյան 90-ամյա հոբելյանի առթիվ շենքը ենթարկվեց մասնակի փոփոխության և Հայաստանի կառավարության որոշմամբ թանգարանի տարածքն ընդլայնվեց:

Այսօր թանգարանն ընդգրկում է 626.3 քմ տարածք, վերականգնված է (հուշատուն) մեմորիալ մասը, իսկ մյուս երեք հարկաբաժինները զբաղեցնում է հիմնական ցուցադրությունը:

3.       Մխիթար Սեբաստացի կրթահամալիր. Մայր դպրոց

«Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիր, ուսումնական հաստատություն Երևանում։ Իրականացնում է ամբողջական միջնակարգ (նախակրթական, հանրակրթական, ավագ), արհեսագործական, միջին մասնագիտական և լրացուցիչ կրթական ծրագրեր։ Հիմնվել է 1989 թ. այն ժամանակ Խորհրդային Հայաստանի Կրթության և գիտության նախարարության կողմից և կրում է Մխիթար Սեբաստացու անունը։

Առաջադրանք 2

4-6 նախադասությամբ արձակ ձևակերպիր «Տաղ անձնականի» բովանդակությունը:

Հավաքիր տեղեկություններ Եղիշե Չարենցի ծննդավայրի, Կարսի Սուրբ Առաքելոց եկեղեցու, Կարինե Քոթանճյանի մասին (չմոռանաս աղբյուրը նշել) և բանավոր ներկայացրու դասարանում:  <<Տաղ անձնական>>

Չարենցը  հեռանում էր  Կարսից,  հեռանում էր  չուզենալով: Հեռանում էր  և իր  ծննդավայրից և  սիրելի  աղջկանից և դա Չարենցը  դժվար էր տանում:  Նա  գնացել էր  առանց  հրաժեշտ տալու իր  սիրած աղջկան: Չարենցը  նշում է, որ  անծանոթ  դեմքեր էին իրեն  շրջապատել, և  այդ անծանոթ  դեմքերն  այնքան  բութ էին:

Նա հեռանում էր  մտածելով. <<  Ինչ-որ մեկի  սրտում  բացված վերք է կարծես այս կյանքը մի>>: Եվ արդեն ամեն  մեղքի համար  նրա  սիրտը  ուներ ներում:

Հեռացավ  Չարենցը  Կարսից, Կարինե  Քոթանջյանից  ասելով. <<Թե  Կարինե  Քոթանջյանին  տեսնեք  Կարսի  փողոցներում,  ասեք  Չարենցն  ասավ  մնաս  բարով, մնաս բարով>> :

Առաջադրանք 3

Պարզիր՝  ումն է նվիրված «Էմալե պրոֆիլը Ձեր» շարքը, հավաքիր տեղեկություններ, ներկայացրու դասարանում:

Շարքից անգիր սովորիր քեզ դուր եկած բանաստեղծությունը:

Շարքը  նվիրված է Արմենուհի Տիգրանյանին:

Երբ ես տեսնում եմ Ձեզ —
Անդարձ անցած մի սեր
Սկսում է իր հեզ
Հեքիաթները հյուսել։
Հիշում եմ ես հանկարծ
Կապույտ լապտեր գազի,
Որոնք վաղո՜ւց հանգած՝
Սպասում են լույսի։
Հիշում եմ ջինջ, մաքուր
Ապակիներ կորած,
Կապույտ ծովի փրփուր՝
Փխրուն գիպսից փորած։
Ինչ-որ մի տեղ գնած
Ֆոլիանտի² թերթեր —
Ու թիթեղից շինած
Դիակառքի վարդեր։

Առաջադրանք 4

Նայեք մեդիափաթեթի «Տեսադարան» բաժնի տեսանյութերը, ընտրեք որ տեսանյութն ուզում եք ու գրավոր ներկայացրեք այն՝ նշելով առավելություններն ու թերությունները:

Ինչքան աշխարհը սիրես

        Տեսադարանից  համարյա  թե  բոլորը  դիտեցի, բայց ինձ  ավելի շատ դուր եկավ  Եղիշե  Չարենցի << Ինչքան  աշխարհը  սիրես>> բանաստեղծության  հիման  վրա պատրաստված տեսանյութը:  Եվ շատ եմ սիրում այդ բանաստեղխությունը,  և  միտքն ինձ  գրավեց, և նկարներն համապատասխանում էին տեսանյութին:  Կուզենայի  առաջին  մասը  <<Ինչքան աշխարհը  չսիրես  ու աշխարհով  չհիանաս>>  մասը  մի քիչ  ավելի երկար  լիներ: 

Ֆիլմադարան.  
Չարենցի ամբողջ  կյանքը  կարելի է  գնահատել, որպես  մի երազ  արևի  մասին:Չարենցի մի անհատականություն է, որ միավորում է  իր մեջ այն  գծերը, որի կարիքը  ամենից  շատ զգում է  մեր  ժողովուրդը: Դա  անձնական  քաջությունն է,  ծենթությունը,  շռայլությունը,  խիզախ անկեղծությունը, և հոգևոր  անկեղծությունը:Խոսվեց  Չարենց  կեղծանվանմասին:  Նա չար էր և չլսելով իր  ծնողներին, գնաց,  որ կռվի իր հայրենակիցների համար,  նրան ուղարկեցինսանիտարական  զորքեր, բայց նա այնտեղ  չիհամակերպվում և գնում է  կռվելու:
Երբ Չարենցը  մեկնում է  Մոսկվա,  այնտեղ տեղի էր ունենում  կարևոր  իրադարձություն` կոմունիստական հեղափոխությունը
Չարենցի ուղերձը. որ մենք  չկենտրոնանանք դժբախտությունների, ցեղասպանության  վրա, որ մեր հաղթանակները  նույնքան  բարձր  գնահատենք,որովհետև  որպես  փոքր  ազգ, մենք  մեծ ազգ ենք  մարդկության  պատմության  մեջ:Չարենցը նաև իր ըմբոստությամբ մեր պատիվը  պարզ անողն էր ստալինյան  ժամանակաշրջանում, որովհետև  ըմբոստացավ`  գրեց ու վկայություններ թողեց: Եվ եթե այն ժամանակ  մարդիկ վախենում էին  մտածել,  ստալինի  կոչեց <<թիֆլիսցի նեղճակատ  կինտո>>:

7. Թեմայի ամփոփում

ա. Ինչ  բանաստեղծություններ կարդացիք Չարենցից

<<Լուսամփոփի  պես  աղջիկ>>, <<Ես իմ անուշ Հայաստանի>>, <<ԻՆչքան  աշխարհը սիրես>> ,  << Տաղ անձնական>> ,   << Ծաղիկները   հեզ  թեքվում են  քամու  օրորի   տակին>> , << ԷԼի  գարուն կգա>> , <<Ծաղիկները հեզ>>,

գ. Ձայնադրանից, տեսադարանից, ֆիլմադարանից ինչ նայեցիք կամ լսեցիք

Տեսադարանից  գրեթե  բոլոր նյութերը  դիտել եմ,  ֆիլմադարանից << Մենք  հայ ենք>>

դ. Որ բանաստեղծությունները սովորեցիք անգիր

<<Լուսամփոփի  պես  աղջիկ>>, <<Ես իմ անուշ Հայաստանի>>, <<ԻՆչքան  աշխարհը սիրես>> ,  << Տաղ անձնական>>

ե. Ինչ  կարդացիք ու իմացաք Չարենցի մասին​:

Չարենցի մի անհատականություն է, որ միավորում է  իր մեջ այն  գծերը, որի կարիքը  ամենից  շատ զգում է  մեր  ժողովուրդը: Դա  անձնական  քաջությունն է,  ծենթությունը,  շռայլությունը,  խիզախ անկեղծությունը, և հոգևոր  անկեղծությունը: Չարենց  կեղծանուն:  Նա չար էր և չլսելով իր  ծնողներին, գնաց,  որ կռվի իր հայրենակիցների համար,  նրան ուղարկեցինսանիտարական  զորքեր, բայց նա այնտեղ  չիհամակերպվում և գնում է  կռվելու:
Երբ Չարենցը  մեկնում է  Մոսկվա,  այնտեղ տեղի էր ունենում  կարևոր  իրադարձություն` կոմունիստական հեղափոխությունը: