Ալկադիեններ

Ալկադիեններ են անվանվում  C_nH_2n-2  ընդհանուր  բանաձև ունեցող այն  չհագեցած  ածխաջրածինները, որոնք  մոլեկուլում  պարունակում են  երկու  կրկնակի կապ:

Իզոմերիան

Ալկադիենների  իզոմերիան  պայմանավորված է  և՛  ածխածնային  կմախքի  կառուցվածքով, և՛  կրկնակի  կապի դիրքով: Նրանց  փոխազդունակության  վրա  մեծ  ազդեցություն ունի  կրկնակի  կապերի  փոխադարձ  դիրքը,  և ըստ  այդ  հատկանիշի  տարբերվում են  երեք  տեսակի  դիեններ.

     ·         C=C=C -  Կուտակված՝ մոլեկուլում  կրկնակի     կապերը  անմիջականորեն  սահմանակցված են միմյանց:

     ·         C=C-C=C – Զուգորդված՝ կրկնակի  կապերն  առանձնացված  են  մեկ  C-C  կապով:

    ·         C=C-(CH₂)_n –C=C  n>1 –մեկուսացված՝  մոլեկուլում  կրկնակի  կապերն  առանձնացված են  մեկից  ավելի  sp³  հիբրիդային  վիճակում  գտնվող  ածխածնի  ատոմներով:

Կրկանկի  կապի  դիրքով  պայմանավորված՝  իզոմերիան  դիեններում  սկսվում է  ածխածնի  չորս  ատոմ  պարունակող  միացություններից՝ բութադիեն- 1,2 և բութադիեն 1,3:  Այս դեպքում  հնարավոր են միայն  կուտակված  և զուգորդված  տեսակները:  Սկսած  ածխածնի  5 ատոմ պարունակող  դիեններից,  հնարավոր է  կրկնակի  կապի  դիրքով  պայմանավորված  բոլոր  երեք  տեսակի  դիենների  առկայությունը:

Անվանակարգը

Ըստ  միջազգային  անվանակարգի՝  ալկադիենի  երկու  կրկնակի  կապը  պետք է  պարունակվի  գլխավոր  շղթայում:  Ածխածնի  ատոմները  համարակալվում են  այնպես, որ  կրկնակի  կապող  միացածները  ստանան  ամենափոքր  համարները:

Ալկադիենների  անուններն  ածանցվում են  համապատասխան  ալկանների, այսինքն  նույն  թվով  ածխածնի  ատոմներ  պարունակող  անուններից,  որոնց  վերջին  տառը  փոխարինվում է  -դիեն  վերջավորությամբ:

• —  Բութեն C₄H₆
• — Պենտեն C₅H₈
• — Հեքսեն C₆H₁₀
• — Հեպտեն C₇H₁₂
•     Օկտեն C₈H₁₄
• — Նոնեն C₉H1₆
•  
• — Դեկեն C₁₀H₁₈

Կրկնակի  կապերի  տեղը  շղթայում  նշվում է  անվան  վերջում, իսկ տեղակալիչները  սկզբում: